Στις 30 Απριλίου για 11η φορά τα τελευταία 11 χρόνια, η κοινότητα «Πελίτι» διοργανώσε στο Παρανέστι Δράμας τη γιορτή ανταλλαγής σπόρων ντόπιων ποικιλιών. Φέτος η συμμετοχή ξεπέρασε κάθε προηγούμενο αλλα και προσδοκία, ήρθαν... 3200 άνθρωποι στο απομακρυσμένο Παρανέστι το οποιο είναι 30 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Δράμας. 3200 άνθρωποι...
Πήγαμε ώστε να ενημερωθούμε για το πολυ σημαντικό θέμα της διατήρησης των σπόρων ντόπιων ποικιλιών, να μάθουμε άν μπορουμε να κάνουμε κάτι και εμείς σχετικά με την διατήρηση τους, να γνωρίσουμε κόσμο, να μας γνωρίσει κόσμος, να δώσουμε λίγο φαγητό για το κοινό τραπέζι, να περάσουμε όμορφα και φυσικά να προσφέρουμε τη βοήθεια μας για τις ανάγκες της γιορτής.
Βασικός στόχος της γιορτής ήταν η ανταλλαγή σπόρων ντόπιων ποικιλιών. Εδώ θα κάνουμε μια μεγάλη παρένθεση για να κατανοήσουμε τη σημασία της διατήρησης σπόρων ντόπιων ποικιλιών.
Ένα παράδειγμα για να κατανοήσουμε την αξία μιας τράπεζας σπόρων: Διατίθενται στο εμπόριο σπόροι για μια ποικιλία ντομάτας που προέρχεται από το Μεξικό και χαρακτηρίζεται από υψηλή ανθεκτικότητα στις καιρικές συνθήκες, μέτρια γεύση και υψηλή παραγωγικότητα. Διατίθενται επίσης στο εμπόριο σπόροι από μια ποικιλία ντομάτας της νότιας Πελοποννήσου που χαρακτηρίζεται από λιγότερη ανθεκτικότητα στις καιρικές συνθήκες, πολύ καλή γεύση και χαμηλή παραγωγικότητα. Είναι προφανές ότι οι επαγγελματίες (κυρίως) αγρότες θα προτιμήσουν την πρώτη ποικιλία η οποία θα τους αποφέρει μεγαλύτερο εισόδημα και μικρότερες απώλειες στην παραγωγή. Το πρόβλημα είναι οτι θα πρέπει να καταπολεμήσουν με φυτοφάρμακα την εμφάνιση ασθενειών που θα προκληθούν απο την αλληλεπίδραση ενος φυτού που ανήκει στη βιοποικιλότητα μιας μακρινής περιοχής με το κλίμα, τις συνθήκες και τους παράγοντες της τοπικής βιοποικιλότητας. Ειναι προφανές επίσης οτι η προτίμηση στην καλλιέργεια της συγκεκριμένης ποικιλίας θα ατονίσει την καλλιέργεια της ποικιλίας της ντομάτας απο τη νότια Πελοπόνησσο με αποτέλεσμα σταδιακά να εξαλειφθεί. Η ποικιλία αυτή μπορεί να έχει χαμηλότερη παραγωγικότητα, μπορεί να ειναι πιο ευαίσθητη στις καιρικές συνθήκες, είναι όμως πιο γευστική και επίσης (και ίσως αυτο να είναι το πιο σημαντικό απο ολα) αυτή η ποικιλία δεν χρειάζεται φυτοφάρμακα. Αυτό συμβαίνει διότι ανήκει στη βιοποικιλότητα της περιοχής και δεν αποτελεί ξένο σώμα (με αποτέλεσμα να να μην μπορεί να αντιμετωπίσει τις ασθένειες της περιοχής αυτης). Αν είσαστε στην πλευρά του καταναλωτή, αυτου που τελικά θα φάει αυτή τη ντομάτα, τοτε σίγουρα αυτο θα είναι το πιο σημαντικό απο όλα.
Ενα δεύτερο σημαντικό (πλέον) στοιχείο είναι οτι εταιρίες (όπως η Monsanto) επιδιώκουν την εξαφάνιση των ντόπιων ποικιλιών και τη σταδιακή αντικατάσταση τους απο μεταλλαγμένες ποικιλίες επάνω στις οποίες θα έχουν πνευματικά δικαιώματα (πατέντα).
Ενα δεύτερο σημαντικό (πλέον) στοιχείο είναι οτι εταιρίες (όπως η Monsanto) επιδιώκουν την εξαφάνιση των ντόπιων ποικιλιών και τη σταδιακή αντικατάσταση τους απο μεταλλαγμένες ποικιλίες επάνω στις οποίες θα έχουν πνευματικά δικαιώματα (πατέντα).
Γίνεται λοιπόν κατανοητό το γιατί η κοινότητα του Πελίτι η οποία συλλέγει και διατηρεί σπόρους, επιτελεί εδω και χρόνια ενα πολυ σημαντικό έργο οσον αφορά στη διατήρηση των ντόπιων ποικιλιών οι οποίες λόγω εμπορικών παραγόντων τείνουν να αφανιστούν.
Πέρα απο την ανταλλαγή σπόρων που ήταν ο βασικός σκοπός της γιορτής, υπήρχε κοινο τραπέζι το μεσημέρι με προιόντα παραγωγών που καλλιεργούν βιολογικά ντόπιες ποικιλίες, διάφορα περίπτερα που αφορούσαν σε περιβαλλοντικά θέματα και φυσικά ομιλίες απο παραγωγούς, ειδικούς επι των σπόρων και της σημασίας τους αλλα και ομιλιες απο οποιονδήποτε είχε να παρουσιάσει κάποια ενδιαφέρουσα μη κερδοσκοπική δράση.
Να τονίσουμε εδώ οτι τα πάντα ήταν δωρεάν (σπόροι, φαγητό, συμμετοχή κλπ) και οποιαδήποτε οικονομική συναλλαγή ήταν (για να το πούμε απλά) ... εντελώς εκτός πνεύματος.
Τι ακούσαμε, τι είδαμε:
1.Το όργωμα με άλογο έχει πολλά πλεονεκτήματα (οχι μόνο οικονομικά όπως πιστεύαμε μέχρι τις 30 Απριλίου). Είδαμε μία παρουσίαση του τρόπου απο δύο Γάλλους.
2. Ακούσαμε εναν παραγωγό να αναφέρει στην ομιλία του κάτι που ίσως αποδειχθεί προφητικό: "ίσως μετά απο λίγα χρόνια να αποδειχθεί οτι ήμαστε τυχεροί που περάσαμε αυτή την κρίση..."
3. Ξανακούσαμε αυτο που προσπαθούμε να κάνουμε πράξη εδώ και κάποιο χρονικό διάστημα οσο μπορουμε περισσότερο, την "τοποφαγία". Να τρώς ότι βρίσκεται σε ακτίνα 100 χλμ απο τον τόπο που ζείς.
4. Ακούσαμε μια ομιλία απο επιστημονικό συνεργάτη του ΠΕΛΙΤΙ οπου ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη δύναμη που έχουν οι ανθρωποι απέναντι σε μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες. Συνοπτικά αναφέρω ενα απόσπασμα απο την ομιλία: "Οι πολυεθνικές εταιρίες τυπου Monsanto που προσπαθούν να πατεντάρουν δικους τους γενετικα τροποποιημένους σπόρους και επίσης μέσω της νομοθεσίας να καταστήσουν παράνομη τη διατήρηση γενετικού υλικού (σποροι) απο παραγωγούς, είχαν κάνει πολλά βήματα μπροστά τα τελευταία χρόνια διότι στην ουσία δεν υπήρχαν αντιδράσεις απο κανένα. Πλέον όμως υπάρχουν πολλά κινηματα βάσης σε όλες τις χώρες της Ευρωπης και της Αμερικής που οργανώνονται με αποκλειστικό σκοπό να καταστήσουν σαφές οτι κάτι τέτοιο δέν είναι αποδεκτό και επίσης προχωράνε και στην πράξη με τη συλλογή και διατήρηση σπόρων παραδοσιακών ποικιλιών. Ήδη τα πρώτα αποτελέσματα είναι ορατά με αποτέλεσμα οι δράσεις των πολυεθνικών αυτών εταιριών να έχουν περιοριστεί".
Είναι και θέση μας γενικότερα οτι τα κινήματα βάσης με θεωρητικό και πρακτικό υπόβαθρο πάντα ήταν και είναι αυτά που κάνουν τις μικρές και μεγάλες αλλαγές.
Επίσης να πουμε εδώ οτι κυκλοφορούν πολλα πλεον ντοκιμαντερ σχετικά με τους σπόρους, τα φαγητά που τρώμε, την Monsanto και γενικώς παραγωγές που έχουν ως σκοπό να αφυπνίσουν τη συνείδηση μας σχετικά με κάποια σημαντικά θέματα. Ύπαρχει εδώ όμως ο κίνδυνος (και το έχουμε δει να συμβαίνει) αυτα τα ντοκιμαντερ να παρουσιαζουν τον "αντιπαλο" τοσο ισχυρό και αδίστακτο ώστε στο τέλος το αποτέλεσμα να είναι διαφορετικό απο το ζητούμενο. Αντι λοιπον ο θεατής να αφυπνίζεται και να ξεκινάει μια κάποια δράση, το αποτέλεσμα σε κάποιες περιπτώσεις είναι να αφυπνίζεται μεν αλλα αυτη η αφύπνιση να μην μετουσιώνεται σε δράση αλλα σε συναισθήματα οργής και φόβου τα οποία εκ των πραγμάτων δεν είναι δυνατό να γεννήσουν έξυπνες, μη βίαιες και λειτουργικές και αποτελεσματικές δράσεις. Διοτι σου λεει ο θεατής "που να τα βάλω εγώ με τις πολυεθνικές..." και όλη αυτη η ενέργεια να γίνεται φόβος απέναντι στην πολυεθνική ο οποίος τελικά να αποτρέπει μια δράση που θα έρθει αντιμέτωπη με τα συμφεροντα της Monsanto και κάθε Monsanto και κατα δεύτερο, η ενέργεια αυτή να μετατρέπεται σε οργή η οποία απλά εμπλουτίζει με περισσότερο πάθος τις συζητήσεις με φίλους.
5. Είδαμε εθελοντές απο όλο τον κόσμο να μένουν εκει και να δουλεύουν εθελοντικά για το Πελίτι. Ενημερωθήκαμε οτι όλες οι εργατικές ανάγκες του Πελίτι μέχρι και τον Οκτώβριο έχουν καλυφθεί απο εθέλοντες (στην πλειοψηφία ξένοι) και μεχρι τότε δέν γίνονται δεκτές νέες αιτήσεις.
6. Η "Λοκρίνα" Λίνα έπλυνε πολλά απο τα 3200 πιάτα οσο κάποιοι άλλοι κάνανε PR...
7. Ακούσαμε την ομιλία μιας Γερμανίδας αδελφής σχετικα με τη συνεργασία που έχει το μοναστήρι της στην Ανατολή στον Κίσσαβο με το Πελίτι και το έργο τους. Δείτε το link ΕΔΩ, καταπληκτική δουλεια και μάλλον μια βόλτα στο μοναστήρι αξίζει...
9. Ακούσαμε για το Σ.ΠΑ.ΜΕ, εναν προμηθευτικό συνεταιρισμό που παρακάμπτει τους μεσάζοντες και προσπαθεί να προμηθεύει τα μέλη του με προιόντα απευθείας απο τους παραγωγούς. Περισσότερα ΕΔΩ
10. Γνωρίσαμε τους "Ομοτράπεζους", μια παρέα απο τη Θεσσαλονίκη που βρίσκει παραγωγούς και αγοράζει απο αυτούς τα τρόφιμά που χρειάζονται. Περισσότερα ΕΔΩ
11. Γνωρίσαμε τους υπεύθυνους του "xariseto.gr", τους μιλήσαμε για τους "Λοκρους στο Δάσος" και μας είπαν πως θα έχουμε τη βοήθεια τους και τη στήριξη τους σε περίπτωση που αποφασίσουμε να κάνουμε ένα χαριστικό παζάρι. Τους ευχαριστούμε και για τις συμβουλές τους.
12. Γνωρίσαμε τον ΑΙΓΙΛΟΠΑ, αλλο ένα δραστήριο δίκτυο διατήρησης της βιοποικιλότητας απο την περιοχή της Μαγνησίας. περισσότερα ΕΔΩ
13. Καλλιεργητές ντόπιων ποικιλιών απο τη Φθιώτιδα ήταν εκει για να χαρίσουν σπόρους απο τις ποικιλίες της περιοχής μας.
14. Γνωρίσαμε την υπέροχη ευρύτερη περιοχή του Παρανεστίου και τα καταπληκτκά δάση που διασχίζει ο ποταμός Νέστος.
15. Τέλος είδαμε πως δύο άτομα (ο Παναγιώτης Σαινατούδης και η γυναίκα του) χωρίς πόρους αλλα με οδηγό την Ανάγκη τους για τη διατήρηση των ντόπιων ποικιλιών, καταφεραν μετα απο χρόνια και πολύ δουλειά να στήσουν το ΠΕΛΙΤΙ το οποιο, εκτός απο το βασικό του σκοπό, συγκεντρώνει γύρω του πλέον πολλους ανθρωπους, καταπληκτικές ιδεες και πολλές δράσεις.
02.05.11